Co powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego? cz. 2

W tej części zajmiemy się omówieniem kolejnych rozdziałów, które muszą zawierać instrukcje bezpieczeństwa pożarowego zgodnie z § 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719). Zawartość instrukcji bezpieczeństwa pożarowego w zakresie warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu opisana została we wcześniejszym artykule Co powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego? cz. 1.

Wyposażenie w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym

Informacje na temat urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic znajdujących się w budynku opisywane są w części zawierającej warunki ochrony przeciwpożarowej. Mało zasadne jest powtarzanie tych zapisów w kolejnym rozdziale instrukcji. Optymalnym rozwiązaniem będzie umieszczenie odnośnika do odpowiedniego rozdziału. 

Opis dotyczący przeglądów i konserwacji urządzeń przeciwpożarowych powinien zawierać harmonogram przeglądów, wskazywać osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie czynności. 

Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia

W rozdziale tym należy wymienić oraz scharakteryzować zagrożenia pożarowe oraz innego rodzaju mogące wystąpić w obiekcie, a także opracować procedury lub wytyczne postępowania. W ramach opracowywanych zasad postępowania istotne jest, aby umieścić w nich osoby wyznaczone przez pracodawcę do działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji, zgodnie z art. 209¹ Kodeksu Pracy.

Opisany sposób postępowania powinien obejmować zasady alarmowania Straży Pożarnej, zadania dla osób zauważających pożar oraz osób obecnych w strefie zagrożenia. Wytyczne powinny opisywać sposób współpracy ze strażakiem kierującym działaniem ratowniczym.

Sposoby postępowania powinny odnosić się bezpośrednio do danego budynku i uwzględniać występujące urządzenia przeciwpożarowe i inne rozwiązania techniczne. Może to być między innymi uruchomienie alarmowania poprzez systemu sygnalizacji pożarowej po przyciśnięciu ręcznego ostrzegacza pożarowego ROP lub wykorzystanie gaśnic i hydrantów do gaszenia pożaru.

Opisywane procedury powinny obejmować między innymi:

Prace niebezpieczne pod względem pożarowym

Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie ochrony przeciwpożarowej prace niebezpieczne pod względem pożarowym to prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, cięciem z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawaniem, prowadzone wewnątrz lub na dachach obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem. W związku z dużym ryzykiem prowadzenia tego typu prac instrukcja bezpieczeństwa pożarowego w tym rozdziale powinna zawierać szczegółowe regulacje w zakresie bezpiecznego prowadzenia takich prac.

Do najczęściej występujących prac niebezpiecznych pod względem pożarowym można zaliczyć:

W celu ograniczenia ryzyka powstania pożaru w wyniku wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym instrukcja powinna określać zasady ich prowadzenia na drodze wydawanych odpowiednich pozwoleń. W ramach dokumentacji, której odpowiednie wzory powinny być zawarte w instrukcji określa się:

Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz sposoby ich sprawdzania

Rozdział ten zawiera wymagania przepisów związane z ewakuacją, które zrealizować musi właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu. Jednym z obowiązków jest przeprowadzanie praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu co najmniej raz na dwa lata.

Obowiązek ten dotyczy obiektów przeznaczonych dla ponad 50 osób będących ich stałymi użytkownikami. Z obowiązku przeprowadzania ćwiczeń ewakuacyjnych wyłączone są budynki mieszkalne (ZLIV). W przypadku obiektów gdzie cyklicznie zmienia się grupa powyżej 50 użytkowników ćwiczenia ewakuacyjne należy przeprowadzać co roku. Będą to między innymi szkoły, przedszkola, żłobki, internaty, domy studenckie.

Próbna ewakuacja wymaga umieszczenia w instrukcji procedur i wytycznych ewakuacji, które określane są jako plan ewakuacji.

Procedury ewakuacji powinny zawierać:

Zapoznanie użytkowników obiektu z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią instrukcji

 Przepisy przeciwpożarowe nie określają konkretnego sposobu zapoznania użytkowników obiektu z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego oraz przepisami przeciwpożarowymi. Zgodnie z zapisami rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej sposób zapoznania z instrukcją i przepisami powinien być określony w treści tej instrukcji. Funkcjonuje kilka najczęściej stosowanych form realizacji tego obowiązku. Pierwszą z nich jest udostępnienie instrukcji pracownikom i zobowiązanie ich do zapoznania się z treścią, a następnie podpisanie odpowiedniego oświadczenia o zapoznaniu się. Inne sposoby to zapoznanie w ramach szkolenia bhp lub dedykowane szkolenie ppoż z zakresu ochrony przeciwpożarowej i zapoznania z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego.

Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami

Opisywane obowiązki poszczególnych osób wynikać będą z przepisów ochrony przeciwpożarowej, przepisów budowlanych i prawa pracy. Przykładowe podmioty, osoby dla których zapisane zostaną obowiązki to właściciel, zarządca, użytkownik, najemca, osoby wyznaczone do zwalczania pożarów i ewakuacji, personel ochrony obiektu, personel techniczny.

Zakres obowiązków powinien wynikać z odpowiednich przepisów, ale jednocześnie powinien być dostosowany do specyfiki danego obiektu i struktury kadrowej danej firmy lub instytucji. W przypadku kiedy w obiekcie funkcjonuje ochrona jej pracownikom można przypisać następujące zadania:

Prezentację dotyczącą instrukcji bezpieczeństwa pożarowego można znaleźć na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej https://www.gov.pl/attachment/9245f0c8-f157-4518-b332-9ccd19871f71